اولين بار عنصر نيکل توسط شيمیدان سوئدی اکسل کرونستد در سال ۱۷۵۱ شناسايي شد. عنصر نيکل با نماد شيميايي Ni و عدد اتمی ۲۸ در در گروه VII و دوره چهارم جدول تناوبی قرار گرفته است. از ويژگیهای اين عنصر مقاوم میتوان به ساختار بلورين و مکعبی شکل، رنگ سفيد و نقرهای براق، چکشخواری، قابليت انعطاف و هادی جريان الکتريسيته بودن آن اشاره نمود. اين عنصر به دليل اينکه از گروه عناصر آهن و کبالت است از نظر خواص مغناطيسی و فعاليت شيميايي، شباهت زيادی به آنها دارد. نيکل کاربردهای فراوانی در طبيعت دارد و در صنايع مختلف نيز مورد استفاده قرار میگيرد.
در قرن ۱۹ به دليل استفاده از اين عنصر در آبکاری و ساخت آلياژها ازجمله «نقره نيکل» (نقره آلمانی) که نيکل را با روی و مس آلياژ میکردند، اهميت پيدا کرد. اين آلياژ فقط به دليل رنگ آن نامگذاری شده بود و هيچ نقرهای در داخل آن نداشت. همچنين در سال ۱۸۵۷ برای اولين بار در آمريکا سکهها با آلياژی از مس و نيکل ساخته شدند. اين سکهها از جنس نيکل خالص نبودند و اولين بار در ۱۸۸۱ در سوييس سکههايي از جنس نيکل خالص استفاده شد.
از بزرگترين توليدکنندگان نيکل در جهان میتوان روسيه، استراليا و کانادا را نام برد.
کاربرد نيکل در صنايع
خواص شيميايي و فيزيکی فوقالعاده نيکل باعث استفاده از آن در کاربردهای مختلف شده است:
- صنايع توليد استيل: حدود ۶۵% نيکل مصرفی جهان برای ساخت فولادهای زنگنزن استفاده میشود. همچنين %۱۲ آن برای سوپرآلياژها مانند آلياژهای مقاوم در برابر خوردگی استفاده میشود.
- صنايع توليد باتری
- ضرب سکه
- صنايع آبکاری کروم
- صنایع دريايي، در کشتیها و پروژههای شيرينسازی آب شور دريا
- باتریهای قابل شارژ
- محصولات ريختهگری و ورقسازی
- ساخت وسايل آشپزخانه
- صنايع الکترونيک
- صنايع خودروسازی، تانکرها و قطارها در زمينه ساخت و ساز و ماشينآلات
- ساخت آلياژهای ويژه مانند آلنيکو مورد استفاده در آهنربا
- کاتاليزور برای برای هيدروژندار کردن روغنهای گياهی
- استفاده از آلياژ نيکل– آهن در چارچوبههای سربی
- سيمهای هوشمند يا آلياژهای حافظهدار مورد استفاده در رباتها
- صنايع آبکاری
- استفاده از آلياژ مس – نيکل – قلع در فنرها، گيره کاغذ و پايانهها